Opakowania ekologiczne przedłużają trwałość produktu

Rola opakowań spożywczych

Okres trwałości produktów spożywczych jest opisywany jako czas, przez który produkt może być przechowywany bez ryzyka utraty walorów sensorycznych lub zagrożenia dla zdrowia¹. Mają na niego wpływ różne czynniki, głównie biologiczne. 

Ponieważ artykuły przeznaczone do spożycia składają się z białek i cukrów, to ulegają naturalnym procesom, m.in. gnicia. Enzymy zawarte w tkankach owoców i warzyw przyczyniają się do ich dojrzewania. By temu zapobiec, należy zabezpieczyć je przed czynnikami, które ten proces regulują, a więc przed tlenem, dwutlenkiem węgla, tlenem itd.   

Zatem opakowania przeznaczone do żywności muszą chronić przed: 

• kontaktem z tlenem atmosferycznym,
• ubytkami ilościowymi, 
• zmianami cech użytkowych (konsystencja, smak, kształt, zapach), 
• niszczącym działaniem promieni słonecznych,
• zanieczyszczeniem mikrobiologicznym (drobnoustrojami). 

Dobrze dobrane opakowania sprawiają, że artykuły spożywcze docierają do sklepów jako świeże i atrakcyjne wizualnie.

Opakowania aktywne, czyli nowinki, które mogą sporo zmienić

Ciekawym trendem na rynku opakowań są produkty aktywne, mające zdolność zmieniania warunków wewnątrz opakowania dla wydłużenia terminu przydatności do spożycia. 

Opisywane są normą PN-EN 13193:2002 i dzielą się między innymi na pochłaniacze, których zadaniem jest usuwanie szkodliwych gazów oraz  emitery, które jak wskazuje sama nazwa, emitują substancje o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, np.  dwutlenek węgla lub etanol.

Różne dane wskazują na to, że stosowanie opakowań aktywnych znacznie przedłuża żywotność takich produktów spożywczych jak np. pieczywo. Mowa o nawet 40 dniach różnicy na białym chlebie w odniesieniu do opakowania z folii polipropylenowej². 

Mimo to, rozwiązanie to wcale nie jest idealne. Przede wszystkim, generuje ono odpady. Warto zatem rozglądać się za odpowiednikami, które uchronią żywność przed zbyt wczesnym zepsuciem się i marnotrawstwem, ale też nie będą szkodzić środowisku.

Z pewnością znacie sałaty i zioła sprzedawane w doniczkach. Owijane są one dodatkowo w foliowe rożki, które zabezpieczają roślinę przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz przedłużają jej życie. Dla jednego z producentów sałaty w doniczkach SILBO wykonało takie opakowanie z materiału biokompostowalnego. Osłonka po zużyciu może być wyrzucona do pojemnika  na bioodpady, po czym rozkłada się w ciągu kilku miesięcy bez negatywnego wpływu na środowisko i zmienia się w wartościowy nawóz. Nasze kompostowalne opakowanie wydłużyło ponadto świeżość sałaty średnio o kilka dni w porównaniu do plastikowej folii.

Zachęcamy Was do zrobienia własnego testu. Sprawdźcie, jak długo będzie świeża wybrana przez Was sałata przechowywana w rożku (nie wyrzucajcie go od razu!). A po wykorzystaniu opakowania, upewnijcie się, czy nadaje się ono do kompostowania. Jeśli jesteście ciekawi i macie cierpliwość, możecie również przekonać się na własnych oczach, jak będzie się ono rozkładać (proces można przyspieszyć, zapewniając odpowiednio wysoką temperaturę i wilgotne warunki).

Sałaty w kompostowalnych opakowaniach SILBO znajdziecie w popularnych supermarketach. Zwróćcie uwagę na znak certyfikatu kompostowalności, oznaczenie pochodzenia surowca z odpowiedzialnych źródeł oraz potwierdzenie zadrukowania neutralnymi dla środowiska farbami wodnymi. Umieszczone są na spodzie opakowania i identyfikują produkty marki SILBO.

Opakowania przedłużające trwałość towarów – dowody naukowe

Badacze z Uniwersytetu San Nicolas de los Garza opracowali swego czasu opakowania na owoce ze specjalną jadalną powłoką. Wspomniana powłoka, o skrócie EAC (Edible Active Coating) została stworzona na bazie pektyny. W naturalnym środowisku występuje ona w ścianach komórkowych warzyw i owoców. 

Założenie było takie, by opakowania był jak najbardziej prośrodowiskowe, a jednocześnie zapewniały trwałość żywności. Wyszło na to, że takie pudełko doskonale chroniło przed rozwijaniem się mikroorganizmów³.

Przyjazne środowisku i opłacalne z punktu widzenia trwałości produktu

Do ciekawych wniosków doszli także inni naukowcy, między innymi członkowie niedawno zakończonego projektu naukowego YPACK, finansowanego ze środków unijnych. Okazuje się, że kompostowalne opakowania wykonane z takich produktów ubocznych jak serwatka czy łupiny migdałów, fantastycznie sprawdzają się w kontekście przedłużania żywotności opakowanej żywności. Naturalnego pochodzenia biopolimery stanowią świetną ochronę przed zepsuciem. Natomiast inne obserwacje wskazują na to, że połączenie tlenku cynku z olejkiem eterycznym z oregano chroni przed skażeniem bakteryjnym. 

Jak twierdzi dr José María Lagarón z Hiszpańskiej Krajowej Rady ds. Badań Naukowych, które koordynuje projekt YPACK: Wróżymy świetlaną przyszłość materiałom opakowaniowym wykonanym w oparciu o surowce z recyklingu, o ile same opakowania będą funkcjonalne. Mają one szansę zastąpić istniejące rozwiązania, które nie są przyjazne dla środowiska. Przewaga tych materiałów polega na tym, że można je utylizować z innymi odpadami organicznymi⁴.

W SILBO uważnie przypatrujemy się trendom na rynku opakowań i cieszy nas to, że droga, jaką obraliśmy, koresponduje z najnowszymi osiągnięciami naukowymi. Okazuje się bowiem, że oferowane przez nas opakowania kompostowalne⁵ przynoszą korzyści nie tylko naszej planecie, ale także całemu łańcuchowi dostaw: od produkcji, przez transport i logistykę, aż po handel. 

Eksponowane towary spożywcze mogą bezpiecznie przebywać na półkach przez dłuższy czas, niż byłoby to w przypadku opakowań opartych na starych technologiach oraz wykonanych z tworzyw sztucznych. A klient końcowy, dokonując zakupu, zyskuje kilka dni dodatkowych na przechowywanie artykułu spożywczego w domowej spiżarni lub w lodówce. 

 ¹ Cytat pochodzi stąd: https://dietetycy.org.pl/sposoby-pakowania-zywnosci/

² Źródło: https://www.spozywczetechnologie.pl/miesne-technologie/technologie-pakowania/293/trendy-na-rynku-opakowan-do-pieczywa 

³ Źródło: https://www.sadyogrody.pl/logistyka_i_opakowania/107/naukowcy_opracowali_nowe_rozwiazania_ktore_przedluzaja_trwalosc_truskawek,2524.html 

⁴ Źródło danych i cytatu: https://cordis.europa.eu/article/id/418495-how-to-prolong-shelf-life-and-avoid-food-waste/pl 

⁵ Czyli takie, które umieszczone w odpowiednim środowisku lub kompostowni, rozkładają się z polimerów plastików do CO2, a inne składniki do biomasy oraz gleby (źródło definicji: https://zapakuj.to/eko-cechy/materialy/kompostowalne/)